پلاگین یا افزونه چیست و چه کاربردی دارد؟

امروزه پلاگین ها یا افزونه ها بخش جدایی ناپذیر از برنامه های کامپیوتری و نرم افزار ها به ویژه در حوزه ی وبگردی و تولید محتوا در اینترنت میباشند که به کمک آنها خیلی از مراحل یک کار آسان تر میشود.

هدف اصلی این ابزار ها این است تا اطمینان حاصل کنند که ما در براوردن نیاز های اساسی مان با مشکلی مواجه نباشیم.

تا چند سال قبل، اصطلاح پلاگین، بیشتر یک واژه ی تخصصی به شمار میرفت و انتظار نداشتیم هنگام مطرح کردن مبانی سواد دیجیتال به پلاگین یا افزونه و کاربرد های آن اشاره شود.

با این وجود امروزه گستردگی کاربرد پلاگین ها در حدی است که همه ی ما بیشتر اوقات با این اصطلاح مواجه میشویم.

در ادامه تعریفی ساده از پلاگین و کاربرد آن را بررسی میکنیم:

پلاگین مولفه ای نرم افزاری است که به یک برنامه ی کامپیوتری قابلیت مشخصی را اضافه میکند اما به تنهایی کاربردی ندارد.

مثلا وقتی شما میخواهید از یک وبسایت ویدیویی را تماشا کنید، ممکن است به یک افزونه نیاز داشته باشید.در صورتی که افزونه ی مورد نظر را روی مرورگر خود نصب نداشته باشید، مرورگر شما تشخیص نخواهد داد که چگونه آن ویدیو را اجرا کند.

در واقع پلاگین یک برنامه است. یک کد نرم افزاری که سوار یک برنامه ی دیگر میشود و مکمل آن است. (آن را کامل تر میکند)

مطالعه بیشتر: 13 دلیل اصلی که سایت یا محتوای شما در گوگل نمایش یا ایندکس نمیشود

نمونه هایی از آن را بر میشماریم:

• در صورتی که اهل وردپرس یا وبلاگ نویسی باشید، از ابتدا برخی از پلاگین ها روی سیستم شما نصب شده و برای اینکه بسته به نیاز از پلاگین ها در سایت خود استفاده کنید، هزاران پلاگین دیگر هم در اختیارتان قرار دارد.
• برخی از کاربران حساس به رتبه ی الکسا، پلاگین الکسا  که آن را به نام Alexa Toolbar می شناسند را روی مرور گر های خود نصب میکنند.
• برای مسدود کردن تبلیغات آزار دهنده و همچنین عدم نمایش آنها میتوانید یک پلاگین روی مرورگر خود نصب کنید.
• در صورتیکه با فتوشاپ کار میکنید، میتوانید با نصب پلاگین، برخی از قابلیت های خاص را به آن بیفزایید.
• برای اینکه خواندن فایل های pdfبرایتان ساده تر شود، یک پلاگین را برای خواندن فایل های pdfبا قابلیت تخصصی یک pdf readerبر روی مرورگر خود نصب کنید.
• کاربرد پلاگین یا افزونه در وردپرس؟

در ابتدا بهتر است مفهوم کلمه ی وردپرس را بدانید. وردپرس یک سیستم رایگان مدیریت محتوا است که به زبان برنامه نویسی PHP نوشته شده است و به وسیله آن می‌‌توان یک وبسایت یا وبلاگ را راه اندازی کرده و محتوای آن (اعم از متن، تصویر، فیلم و …) را مدیریت نمود.حال افزونه ی وردپرس چیست؟افزونه‌های وردپرس نیز همانند خود وردپرس به زبان PHP نوشته شده اند و این امکان را به کاربران می‌‌‌دهند تا بدون دانستن حتی یک خط از زبان کدنویسی، امکاناتی را به وب سایتشان اضافه کنند.

خریدن تنها یک هاست و دامنه به معنی داشتن یک وبسایت نیست. شما به برنامه‌‌هایی به اسم “پلاگین” برای کامل کردن کار خود و رفع نیاز‌‌هایتان، احتیاج دارید. این افزونه ها با انجام وظایف و کارهای کوچک، در مجموع وبسایتی کامل و کارآمد را می‌‌‌سازند. بدون افزونه‌‌‌‌ها وبسایت شما حکم یک استخوان بندی و اسکلت بدون استفاده و کاربرد را دارد.
برخی از مهم ترین پلاگین‌‌هایی که در یک وبسایت وردپرسی کاربرد دارند عبارتند از: افزونه‌‌‌های پشتیبان گیری، امنیتی، طراحی، سئو و …

.اگر علاقه مند به خودرو هستید، تا حد زیادی میتوانید آپشن هایی که روی خودرو نصب میشوند را با پلاگین ها مقایسه کنید.

پلاگین در لغت به معنای افزایه است.(مولفه ای که یک ویژگی خاص را به یک سامانه ی بزرگتر می افزاید).

پلاگین را به فارسی “افزونه” ترجمه کرده اند و از ترکیب دو کلمه ی plugو inساخته شده است.

Plugبه معنی پریز برق و inبه معنی داخل و درون است. همین موجب شده در طراحی بسیاری از آیکون هایی که برای پلاگین میسازند معمولا از شکل پریز برق استفاده میشود.

همانطور که پریز رابط وسایل مختلف و زیر ساخت اصلی تأمین برق است، پلاگین ها هم به زیر ساخت نرم افزاری متصل میشوند و معمولا به طور مستقل کاربردی ندارند.

چراکه با اتصال دوشاخه به پریز، ما می‌‌‌توانیم به واسطه یک جریان مادر (پریز یا همان برنامه میزبان) با استفاده از وسایل الکتریکی (یا همان پلاگین)، امکانات مورد نیازمان را تامین کنیم. پس تا زمانی که دوشاخه داخل پریز باشد، ما از امکاناتی که وسایل برقی در اختیارمان می‌‌‌گذارند بهره خواهیم برد.

همانطور که هر وسیله برقی یک کار خاص انجام می دهد (مثلا جارو برقی، اتو یا سشوار)، هر پلاگین نیز امکانات خاصی را در اختیار کاربران قرار می‌‌دهد.به همان سادگی که میتوان دو شاخه های برق را به یک پریز متصل کرد، استفاده از پلاگین ها نیز به همین سادگی است.

دلیل استفاده از پلاگین:

با وجود اینکه لزومی ندارد که هر نرم افزار و برنامه ای حتما پلاگین داشته باشد، اما بسیاری از تولید کنندگان نرم افزار تصمیم به ایجاد زیر ساخت لارم برای نصب پلاگین ها میگیرند.(با انگیزه های مختلف) وقتی یک برنامه از پلاگین‌‌ها پشتیبانی کند، در اصل امکان شخصی سازی و سفارشی کردن برنامه را برای کاربران فراهم کرده است. این امکان، برای سازندگان برنامه مزیت‌های بسیاری دارد.

مثلا به توسعه دهندگان )اشخاصی که بخشی از فرآیند ساخت و یا ارتقای یک نرم افزار را انجام می‌‌دهند) اجازه می‌‌‌دهد تا برنامه را گسترش دهند، ویژگی‌‌‌‌‌‌های آن را بهبود بخشند و یا حجم آن را کم کنند و به طور کلی در کاربردی تر کردن برنامه نقش بسزایی ایفا کنند. نمونه بارز کاربرد پلاگین‌‌ها و نرم افزار‌‌‌هایی که از آن‌‌‌‌ها پشتیبانی می‌‌کنند، مرورگر‌‌‌‌‌‌‌‌های وب هستند.

چند مورد از این انگیزه ها را بر میشماریم:

پلاگین ها میتوانند برای کسب و کار ها و برنامه نویسان یک فرصت کسب درامد ایجاد کنند.امروزه افراد بسیاری هستند که از پلاگین نویسی به شیوه های مختلف کسب درامد میکنند. هرگاه یک پلتفرم برای کاربرانش بتواند مدل های کسب درامد ایجاد کند، علاوه بر اینکه دوام آن افزایش میابد، کاربران وفاداری بیشتری به دست می آورند.

 آن چیزی که روز اول نصب میکنید (هسته ی برنامه) کم حجم تر و سبک تر میشود و هرکس پلاگین ها را متناسب با نیاز خود انتخاب و نصب میکند.

فضایی ایجاد میشود تا دیگران پلاگین های مختلفی را برای نرم افزار های اصلی بنویسند.

با این کار علاوه بر اینکه نرم افزار فراگیر تر میشود، برای توسعه ی نرم افزار از نیروی جمعی و خلاقیت استفاده میشود.

به یاد داشته باشید که در نصب افزونه ها زیاده روی و افراط نکنید چون هر افزونه ی جدید یک بار جدید برای سیستم شماست. کاملا درست است که انجام یک سری کارها بدون استفاده از پلاگین‌‌ها میسر نمی‌باشد؛ اما هر چه تعداد آن‌‌ها بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات برای سایت شما بیشتر است. این مشکلات می‌‌‌توانند بخاطر به‌‌روز رسانی‌های وردپرس یا خود افزونه‌‌ها ایجاد شوند.

همچنین، ممکن است پلاگین‌‌ها با یکدیگر و یا حتی با تم‌‌ها تداخل داشته باشند و به طور همزمان با یکدیگر قابل استفاده نباشند. علاوه بر این‌‌ها، هر افزونه فعال، مقداری از سرعت سایت شما می‌‌کاهد. فرض کنیم هر افزونه 5 هزارم ثانیه از سرعت سایت شما بکاهد (بعضی بیشتر و بعضی کمتر). اگر شما 20 پلاگین فعال داشته باشید، یک دهم ثانیه بیشتر زمان می‌‌‌برد تا وبسایت شما بارگذاری شود. پس توجه داشته باشید تعداد منطقی از آن‌‌‌‌ها را نصب داشته باشید.

اگر پس از مدتی به این نتیجه رسیدید که یک افزونه برایتان مفید نیست، آن را به کلی پاک کنید و تنها به غیر فعال کردن آن اکتفا نکنید.

در انتخاب افزونه ی مناسب با جستجو در وب و پرس و جو و تحقیق از انتخاب خود مطمئن شوید چون قرار نیست همه ی افزونه ها درست و خوب و مفید باشند.

اگر از پلتفرم هایی مانند وردپرس استفاده کنید به این نتیجه میرسید که افزونه های ضعیف یا تداخل در عملکرد افزونه ها منجر به ایجاد مشکلات بسیاری خواهند شد.

مطالعه بیشتر: شبکه ی تحویل محتوا یا CDN چیست و چه کاربردی دارد

درادامه نرم افزار هایی را معرفی میکنیم که از پلاگین ها استفاده میکنند

ویرایشگر های متن

نرم افزار های گرافیکی

سرویس دهندگان ایمیل

برنامه های ویرایش صدا

مرورگر های وب

خلاصه ی کلام و نتیجه گیری:

پلاگین یا افزونه، برنامه ایست که با هدف اضافه کردن امکانات و قابلیت‌هایی به برنامه ای دیگر، روی آن نصب می‌شود و امکان شخصی‌سازی برنامه را به کاربر می‌‌دهد. افزونه‌ها به خودی خود کاربرد ندارند و عملکردشان وابسته به برنامه میزبان است.

نرم افزارهای بسیاری بمنظور صرفه جویی در وقت و اضافه کردن اختیارات کاربران در استفاده از آن نرم افزار ها، با در اختیار قرار دادن منابع قابل اعتماد و تایید شده، از پلاگین‌‌ها پشتیبانی می‌‌‌کنند؛ که معمول ترین آن‌ها مرورگرهای وب هستند. کاربرد پلاگین‌ها تنها به نرم‌‌‌افزار‌ها ختم نمی‌‌‌شود؛ بلکه حتی در سیستم‌‌‌‌های تولید محتوا نظیر وردپرس، برای ایجاد امکانات و ویژگی‌‌های خاص در وب سایت‌‌ها بدون دانستن هیچ یک از قواعد کدنویسی، کاربرد دارند.

حال، با علم بر مزایا و برتری‌هایی که افزونه‌ها می‌‌‌توانند برای هرگونه کسب و کار اینترنتی به ارمغان بیاورند، می‌‌‌شود نتیجه گرفت که استفاده از پلاگین‌ها، سکوی پرتابی به سوی قله‌‌‌های پیشرفت و توسعه کسب و کار دیجیتال ما خواهد بود. چرا که هدف از خلق پلاگین‌‌‌‌‌ها، راحتی و سرعت بخشیدن به انجام امور، هم برای صاحبان سایت و هم برای کاربران و مشتریانشان است

علیرضا بلوریان

موفقیت حاصل گام های کوچک و آموزش های پایدار است !