هرآنچه که باید در مورد تاریخچه طراحی لوگو بدانید

شاید تاریخچه لوگو و طراحی آن به چند هزار سال پیش برگردد، زمانی که انسان ها از نماد ها و تصاویر ساده بر روی سنگ ها، لوح های گلی، در دیواره غارها و … استفاده می کردند و نمادهایی را از خود به جا می گذاشتند. با گذر زمان و پیشرفت در جنبه های گوناگون زندگی لوگو ها نیز دچار تغییر شدند و به صورت تخصصی تر مورد استفاده قرار گرفتند.

مسئله جالب توجه در تاریخچه لوگو مربوط به هدف استفاده از آن یعنی ساده سازی یک مفهوم، انتقال و شناساندن ساده موضوع آن به دیگران می باشد که تاکنون ثابت بوده و تغییر آن با گذشت زمان شاید در این باشد که لوگو ها به ابزاری برای تمایز بین تجارت های مختلف در بازار رقابتی و هویت بخشی و اعتبار به کالا و خدمات تبدیل شده اند.

دانستن تاریخچه لوگو ممکن است برای بسیاری از افراد موضوع جالبی باشد و علاقه داشته باشند که در این مورد به مطالعه بپردازند. متن پیش رو با هدف بررسی تاریخچه لوگو از جنبه های مختلف نگاشته شده است که مطالعه آن نکاتی سودمند را در اختیار مطالعه کنندگان به ویژه طراحان و علاقمندان به طراحی لوگو می گذارد. بنابراین مطالعه آن را به علاقمندان در این زمینه پیشنهاد می کنیم.

تاریخچه لوگو در باستان

شاید بتوان تاریخچه لوگو، کاربرد و طراحی آن را به دو عصر باستان و عصر مدرن نسبت داد.

 از نظر زمانی در مورد تاریخچه لوگو در عصر باستان می توان گفت که به طور تقریبی بیش از 7000 سا، پیش از میلاد مسیح استفاده از نماد و لوگو ها مختص به انسان های غارنشین بود و در حدود 7000 تا 8000 سال پیش از میلاد مسیح مردمان باستان در یونان، مصر، ایران، سومر، آشور و … بسیاری از اطلاعات و پیغام های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و … خود را از طریق حک نمادها بر روی سفال و سنگ و … انتقال می دادند.

 در ادامه تاریخچه لوگو را در باستان و در مناطق عمده استفاده کننده از آن مورد بررسی قرار می دهیم:

یونان

 مفهوم لوگو از واژه های یونانی لوگوس به معنای “کلمه” و توپوس به معنای “منقوش کردن”گرفته شده است. جدای از کاربرد نقاشی ها و نماد های ساده توسط اجداد نخستین انسان ها، یونانیان باستان برای دریافت و ارسال پیغام های رمزی و یا آموزش و کاربرد بهتر و ساده تر قانون ها در اجتماعات خود از لوگوها و نمادها استفاده می کردند. البته بایستی این نکته را ذکر کرد که بعد ها در نامه ها و پیغام های خود نیز از نشانه های رایج به عنوان نماد کلمات بهره می گرفتند که پس از مدتی در میان سایر اقوام باستانی نیز رواج یافت.

مصر

مصریان باستان با اختراع سبک هیروگیلف (حروف تصویری) و کاربرد آن در امور محاسبات و دارایی، نوشتن پیغام و ارتباط با دیگران یکی از مردمان پیشگام در ساخت لوگو بودند چرا که کلمات یا حروف هیروگیلف هر کدام به تنهایی عملکردی همانند لوگو داشتند. در ضمن با توجه به تاریخ باستانی مصر و تاریخچه لوگو در این منطقه مشخص شده است که مردمان مصر از نماد ها با مفاهیم ویژه و خاص در معماری بناها، مقبره ها و طراحی جواهرات و ظروف بهره می گرفتند. و شاید بتوان این را به عنوان دلیلی گواه بر اینکه مصریان باستان بهترین طراحان لوگو در زمان باستان و زمان شکوه مصربودند، در نظر گرفت.

آشور

آشوریان به عنوان نخستین سازندگان فولاد در مناطق خود، در ساخت سلاح ها و وسایل فولادی از نمادها و لوگوهای مختص به خود استفاده می کردند. این امر باعث تمایز محصولات آن ها با دیگران می شد و این طریق موفق به اختصاصی کردن وسایل و ابزار خود شده بودند.

بیشتر بخوانید: بهترین طراحان گرافیک معروف دنیا را بشناسید؟

چین

در کشور چین برای تجارت و نوشتار نیز از نشانه های خاصی استفاده می شد که شاید بتوان هنوز هم ردی از آن را در نوشتار مرسوم آن ها دید.

ایران

ایرانیان باستان نیز همانند دیگر تمدن های گذشته از نماد های خاصی بر روی سکه ها، بناها، سنگ نبشته ها، ظروف فلزی و سفالی، سلاح ها، حک نماد بر بدن برخی حیوانات و … استفاده می کردند که امروزه از بسیاری از مفاهیم و نماد های آن در برخی از سبک های لوگو استفاده می شود.

حتی سلسله ها، اقوام و خاندان های بزرگ ایران باستان نیز هر یک دارای نماد یا لوگوهایی معروف و معرف خود بودند که به وسیله آن شناخته می شدند.

یکی از دوران های طلایی تاریخچه لوگو در ایران مربوط به دوران هخامنشیان است؛  در این دوران اهمیت طراحی لوگو (نماد) به اندازه ای بود که در بناها، منسوجات، سکه ها و … از لوگوهای معنادار برای هر فعالیت و کاری استفاده می شد که امروزه بسیاری از آن ها در تمام دنیا شناخته شده می باشد. البته به طور معمول هر یک از سلسله های بزرگ ایرانی دارای لوگوها و نمادهای خاص به خود بودند. 

غرب

بررسی تاریخچه لوگو در کشورهای غربی نیز نشان می دهد که خانواده های اشرافی و سرشناس دارای نماد و لوگویی خاص به عنوان معرف آن خاندان بودند که از آن نماد در طراحی  برخی از قسمت های لباس ها، سلاح ها، پرچم ها، مهر ها، تمایز میان حیوانات و … استفاده می شد. استفاده از نشانه های هرالدیک و نشانه های نمادین نیز گواهی بر استفاده از لوگو در کشورهای غربی در قرون وسطا می باشد. البته استفاده از نماد ها در این زمان را شاید بتوان سرآغاز استفاده از لوگو در تجارت و در قرون پس از آن یا تاریخچه لوگو مدرن در نظر گرفت.

بنا بر آنچه که گفته شد نمی توان پیدایش و ساخت لوگو را به منطقه یا قوم خاصی نسبت داد چرا که استفاده از آرم های مختلف در میان اقوام شاید به شکلی توام در میان آنان رواج داشته است. البته با مطالعه لوگو های سلسله ها و اقوام می توان به تاثیر گذاری لوگو ها و تاثیرپذیری لوگوهای مورد استفاده اقوام بر هم، شناخت بسیاری از سلسله ها و خاندان های باستانی با استفاده از لوگو های تخصصی ان ها و … پی برد و به این نتیجه رسید که بررسی تاریخچه لوگو افزون بر شناسایی لوگوهای باستانی تاثیری سودمند در شناخت تاریخ باستانی اقوام و ملل دارد.

تاریخچه لوگوهای امروزی(مدرن) در جهان

استفاده از لوگو در قرن چهاردهم میلادی برای کسب و کارهای کوچک در کشور انگلستان (دستور به استفاده از لوگو در کارگاه های آبجو سازی توسط ریچارد دوم پادشاه انگلستان) را شاید بتوان تحولی زمانی در تاریخ لوگو و ورود به عصر جدید در تاریخچه لوگو در نظر گرفت. پس از این تاریخ به تدریج کسب و کارهای مختلف، کشاورزان و … برای معرفی کالاها و محصولات خود دست به طراحی لوگو و استفاده از نماد کردند.

در قرن هجدهم میلادی توام با صنعتی شدن کشورها، افزایش تعداد کارخانه های مختلف، شرکت های تجاری و … منجر به سراغاز تاریخچه لوگو در تجارت شد و در این زمان بود که بسیاری از صنایع برای معرفی خود دست به طراحی لوگو زدند و آن را بر روی محصولات خود چاپ و یا به وسیله آن برای محصولات خود تبلیغ می کردند.

برای مثال در اواخر این قرن بود که شرکت RCA که شرکتی در صنعت محصولات الکترونیکی است، برای تبلیغ و معرفی محصولات گرمافون خود اقدام به ایجاد لوگو کرد.

در این قرن لوگو ها نمایانگر کیفیت و تضمین کالا بودند و بسیاری از صاحبان کسب و کار نام شرکت یا صنایع خود را به طرح لوگو اضافه می کردند. البته بایستی اشاره کرد که پیدایش صنایع نساجی، تولید کاغذ و صنعت چاپ نیز در این قرن باعث شد که استفاده از لوگوها گسترش بیشتری پیدا کند که در ادامه این موارد را بررسی می کنیم.

تاثیر صنایع نساجی، ساخت کاغذ و صنعت چاپ بر تاریخچه لوگو

کاغذ برای نخستین بار در چین ساخته و مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن در دیگر کشورها نیز مورد بهره برداری قرار گرفت. اختراع دستگاه چاپ در سال 1440 توام با استفاده از کاغذ باعث ایجاد انقلابی بزرگ در تاریخ طراحی لوگو شد. استفاده از صنعت چاپ، مواد چاپی، انواع پارچه و کاغذ باعث استفاده بیشتر و گسترش بیشتر لوگو ها شد.

بنابراین در این زمان به کارگیری مواد رنگی یا سیاه و سفید، تولید تعداد بیشتری از طرح لوگو، ایجاد پوسترهای تبلیغاتی و … باعث تثبیت جایگاه لوگو در میان کسب و کارها شد و نام های تجاری اعتبار بیشتری به دست اوردند.

در دو قرن بعدی لوگوها معنای جدیدی پیدا کردند و دلیل آن مربوط به پیشرفت سازوکار برند ها و رونق تجاری سازی آن ها بود. در این زمان طرح های گرافیکی بسیاری خلق شدند که منجر به شناخته شدن تاثیر لوگو در میان تجارت ها و مردم شد و شرکت ها به استفاده از لوگو برای بازاریابی و تبلیغات و معرفی برند روی آوردند.

 از جمله لوگوهای ساخته شده در این دوران (از قرن نوزده ام به بعد) می توان به لوگوی Shell توسط ریموند لووی، طرح لوگوی GE برای جنرال الکتریک، طرح لوگوی المپیک، لوگوی اپل و … اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: لوگو موشن چیست و چه اهمیتی در مقایسه با سایر روش های تبلیغاتی دارد

در عصر حاضر توام با پیشرفت تکنولوژی و ورود فناوری به جنبه های مختلف زندگی و تجارت، استفاده از رایانه ها و گسترش نرم افزارهای گوناگون در زمینه های مختلف از جمله طراحی لوگو مانند نرم افزارهای ادوبی، دراور، فتوشاپ و … باعث تولید لوگوهای حرفه ای و بسیار جذاب شده است و به عاملی موثر در سرعت بخشیدن به تبلیغات و معرفی برندهای مختلف تبدیل شده است.

امروزه لوگوها با طراحی ساده و زیبای خود در زندگی پرمشغله انسان ها جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند و توانسته اند در کوتاه ترین زمان ممکن به معرفی محصولات و یا خدمات شرکت ها و سازمان ها بپردازند.

به طور خلاصه و از نظر زمانی تاریخچه لوگو به صورت امروزی و از قرن هجدهم میلادی به شرح زیر است:

• پیش از قرن هجدهم میلادی بیشتر از لوگو به عنوان نمادهای مخصوص و یا نشانگر استفاده می شد.
• در سال های بین 1800 تا 1900 میلادی استفاده از لوگو بیشتر شد و لوگو ها از نظر شکل و ابعاد تغییر کردند. همچنین در این سال ها لوگوها اندکی پیچیده تر شدند.
• –        در سال های 1900 تا 1930 میلادی نام شرکت ها به لوگو ها افزوده شد و به عبارتی لوگوهای شرکت ها، کارخانجات و سازمان ها تبدیل به نام تجاری شدند.
• در سال های 1930 تا 1980 طراحی گرافیکی لوگوها باعث انقلابی عظیم در صنعت طراحی لوگو شد و لوگوها به شکلی ماهرانه و حرفه ای تر طراحی شدند.
• از سال 1980 تا کنون گسترش علوم و فناوری باعث گسترش بیش از پیش لوگو، پیدایش لوگوهای مدرن و خاص بردینگ در سراسر جهان شد.

تاریخچه لوگو مدرن در ایران

همانگونه که درباره تاریخچه لوگو امروزی گفته شد، گسترش صنایع و کارخانجات تاثیر بسزایی در گسترش استفاده از لوگو داشت. در ایران و در زمان محمدرضا شاه پهلوی به دلیل تاسیس کارخانجات و گسترش صنایع می توان استفاده از لوگو به صورت مدرن و امروزی را به این زمان نسبت داد. نخستین لوگویی که در این زمان طراحی و مورد استفاده قرار گرفت لوگوی “هما” بود که توسط ادوارد زهرا بیان و برای شرکت هواپیمایی هما طراحی شد که در سال 1392 به عنوان بهترین لوگوی طراحی شده در بین شرکت های هواپیمایی معرفی شد.

البته تاریخچه لوگو در ایران به خوبی نشان دهنده وجود طراحان ماهر و طرح های مطرح در ایران می باشد. از جمله لوگوهای معروف ایرانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لوگوی شرکت سایپا که توسط استاد ممیز طراحی شد.
• لوگوی ایران خودرو که توسط استاد بیژن جناب طراحی شد.
• لوگوی شرکت نفت که توسط احمد میرزا طراحی شد.
• لوگوی بانک صادرات که توسط اسماعیل کیا مقدم طراحی شد.
• و … .

انواع لوگو مورد استفاده در قرن اخیر

چنانچه که می دانید در طول زمان های مختلف از لوگوهای مختلف در سبک ها و انواع گوناگون و متناسب با شرایط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و … مختص آن دوران استفاده میشده است. در قرن اخیر لوگو منوگرام، لوگوتایپوگراف، لوگو تصویری، لوگو انتزاعی، لوگو مسکات، لوگو ترکیبی، لوگو سه بعدی، لوگو امبلم و لوگو مینیمال دسته های عمده مورد استفاده  لوگو هستند که در زیر به صورت اجمالی به آن ها اشاره می کنیم.

 لوگو منوگرام

مونوگرام یکی از قدیمی ترین نوع های لوگو می باشد. در این نوع لوگو از یک حرف به شکلی خاص و با طراحی مناسب استفاده می شود. از نظر تاریخی، تاریخچه استفاده از این نوع لوگو را می توان در یونان باستان جستجو کرد که حروف نخست هر شهر بر روی سکه ضرب و مورد استفاده قرار می گرفت.

 البته ذکر این نکته الزامی است که؛ امروزه نیز به فراوانی از این نوع لوگو در سبک های مختلف استفاده می شود.

لوگو تصویری

لوگو تصویری اولین لوگویی است که از زمان های نخستین تاکنون همواره مورد استفاده قرار می گرفته است چرا که تصویر ساده ترین راه ارتباطی میان افراد می باشد. در طراحی این نوع از لوگو از تصویری به عنوان نماد و در تناسب با کسب و کار و یا خدمات استفاده می شود. لازم به ذکر است که این نوع لوگو از پرطرفدارترین و محبوب ترین انواع لوگو در عصر حاضر محسوب می شود.

بیشتر بخوانید: انواع لوگو را بشناسید – معرفی انواع سبک ها در طراحی لوگو

لوگو تایپوگراف

هنر به کارگیری حروف در کنار هم را تایپوگرافی می گویند که پیشینه آن به قرن سیزدهم میلادی بر می گردد، البته در قرن نوزدهم تایپوگرافی با طراحی مدرن وارد عرصه های مختلف شد. استفاده از تایپوگرافی در طراحی لوگو نیز با توجه به گسترش و محبوبیت در طول زمان مورد توجه افراد قرار گرفته است.

در حال حاضر طراحی این نوع لوگو نیاز به داشتن هنر و تجربه در زمینه تایپوگرافی و هنر چیدمان حروف دارد.

لوگو انتزاعی

لوگو انتزاعی نوعی از لوگوی تصویری است که در آن از تصاویر هندسی خاص و با مفاهیم ویژه استفاده می شود. شاید بتوان گفت تاریخچه لوگو انتزاعی نیز مانند لوگو تصویری است و به زمانی بر میگردد که افراد از نمادهای تصویری-انتزاعی برای انتقال مفاهیم استفاده می کردند. امروزه استفاده از این نوع لوگو باعث انتقال یک تصویر واقع بینانه و پرمفهوم از برند به مخاطبان می شود.

لوگو مسکات

عبارت مسکات برای نخستین بار در قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت. مسکات به معنای یک شخصیت طراحی شده انسانی یا غیر انسانی است. اولین مسکات را به آقای مکس پاکتین با عنوان شاهزاده دلقک بیسبال در آمریکا نسبت داده اند. امروزه لوگو مسکات در تبلیغات و برندینگ به فراوانی توسط شرکت ها و سازمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

لوگو ترکیبی

همان گونه که از نام این نوع لوگو پیداست در طراحی لوگو ترکیبی از عناصر انواع مختلف لوگو از جمله مونوگرام، تصویری، مسکات و … در کنار هم استفاده می شود که در صورت طراحی مناسب تاثیری بسزا در معرفی برند و مخاطبان خواهد داشت.

 همچنین می توان لوگو امبلم را نیز نوعی از این لوگو دانست که امروزه استفاده از آن با استقبال فراوانی روبرو شده است. نکته قابل ذکر در مورد لوگو امبلم آنست که در این نوع از لوگو، متن در درون تصویر قرار می گیرد.

لوگو مینیمال

سبک مینیمال سبکی معروف در قرن بیستم است که با درکنار هم قرار دادن عناصر ساده، سادگی زندگی را توام با زیبایی به نمایش می گذارد. امروزه استفاده از این سبک در طراحی لوگو رایج شده و طراحان با استفاده از عناصر ساده و حداقل دست به طراحی لوگوهایی زیبا و خلاقانه می زنند.

لوگو سه بعدی

لوگوهایی رایج در عصر حاضر هستند که بر پایه سه بعد طراحی شده اند و از قواعد پرسپکتیو پیروی می کنند.

در متن به بررسی چکیده ای از تاریخچه لوگو پرداختیم به امید اینکه دیدی روشن تر از لوگو را به مطالعه کنندگان تقدیم کنیم تا بتوانند به مفاهیم جدید در لوگو دست یابند، اما در پایان بایستی توجه داشت که لوگو ها از عوامل موثر در شناساندن شرکت، تجارت، سازمان، خدمات و … به مخاطبان است و از جمله عناصر مهم در بازاریابی، تبلیغ، برندینگ و معرفی کسب و کار ها در زمان حال و آینده می باشد. که وجود آن برای هویت بخشیدن به فعالیت، توسعه و پیشرفت در کسب و کار و خدمات الزامی است.

لوگو خودت رو با بهترین کیفیت و سرعت سفارش بده ( سفارش طراحی لوگو )

علیرضا بلوریان

موفقیت حاصل گام های کوچک و آموزش های پایدار است !